Państwo
Ukształtowana historycznie forma organizacji zamieszkałego społeczeństwa oparta na terytorialnie i hierarchicznie zorganizowanym aparacie, którego funkcje określa dominujący układ sił społecznych i stopień rozwoju cywilizacyjnego. Państwo jest podstawowa formą organizacji życia społecznego i politycznego społeczeństwa narodowego. Przynależność do państwa jest sformalizowana i powstaje przez nabycie obywatelstwa. Państwo istnieje i działa przez system organów. Organem państwa nazywamy osobę lub grupę osób, które sprawują władzę w sposób bezpośredni i sprawczy. Od organów państwa należy odróżnić urzędy. Organy państwa i urzędy je obsługujące tworzą aparat państwowy. Organy państwa dysponują środkami przymusu bezpośredniego ( np. policja ). Ogólnie wyróżnia się organy jednoosobowe i kolegialne. Ze względu na rodzaj wykonywanych zadań wyróżnia się organy prawodawcze ( legislatywy ), wykonawcze ( egzekutywy ) i sądownicze oraz kontrolne. Podstawowymi elementami państwa jest :
- suwerenność zewnętrzna i wewnętrzna
- obywatelstwo, przynależność do organizacji państwowej
- ludność – obywatele i cudzoziemcy
- terytorium
- podległość ( Państwo obejmuje zasięgiem wszystkich ludzi będących na jego terenie )
- prawo ( Państwo działa w ramach stanowionego przez siebie prawa )
- organy
Możemy wyróżnić następujące typy państw :
- państwo totalitarne – państwo kontroluje wszystkie dziedziny życia obywateli
- państwo demokratyczne – społeczeństwo wpływa na skład organów sprawujących władzę i na sposób i kierunki działalności organów państwa
- państwo autokratyczne - istnieje ograniczony pluralizm i zawężony zakres uczestnictwa społeczeństwa w organizacjach politycznych
- państwo unitarne – istnieje jednolita struktura władztwa ( Konstytucja, prawo, organy władzy )
- państwo federacyjne – istnieje niejednolita struktura władztwa ( kantony, stany, prowincje )