Władza polityczna

Jest wieloznacznym pojęciem definiowanym w różnych kategoriach :
- behawioralnych – jako szczególne zachowania modyfikujące zachowania innych ludzi
- teleologicznych – jako realizacja przyjętych celów i wytwarzanie oczekiwanych skutków
- strukturalnych – jako szczególny stosunek pomiędzy rządzącymi a rządzonymi
- instrumentalnych – jako możliwość stosowania szczególnych środków takich jak przemoc
- wpływu – jako możliwość oddziaływania na ludzi w celu spowodowania pożądanych zachowań
- konfliktu – jako możliwość podejmowania decyzji regulujących rozdział dóbr w sytuacjach konfliktowych
Władza – stosunek między dwiema jednostkami, jednostką a grupą, lub między dwiema grupami, polegająca na tym, że jedna ze stron może w sposób trwały i uprawniony zmuszać drugą stronę do określonego postępowania i posiada środki zapewniające jej kontrolę tego postępowania.
Władza państwowa - władza suwerenna i uniwersalna na danym terytorium państwa, zdolna do zabezpieczenia ( stosując środki przymusu ) takiego porządku prawnego, społecznego i ekonomicznego, który odpowiada interesom panujących klas i warstw społecznych.
Władza polityczna – władza sprawowana przez klasę panującą. Stanowi państwowo – prawną gwarancję określonego układu stosunków społeczno – ekonomicznych. Możemy wyróżnić cztery formy władzy politycznej : przemoc, manipulację, perswazję i autorytet. Do podstawowych funkcji władzy politycznej zalicza się :
- funkcję integracyjną - scalanie i koordynowania konfliktowych działań
- funkcję dystrybucyjną – narzucanie kryteriów i regulacji podziałów w społeczeństwie
- funkcję strukturotwórczą – wytwarzanie socjopolitycznych podziałów w społeczeństwie
- funkcję ochronną – zapewnienie zewnętrznego bezpieczeństwa
Wśród środków sprawowania władzy politycznej wyróżnia się :
- przymus fizyczny
- bodźce materialne i moralne ( system nagród i kar )
- zabiegi perswazyjno – ideologiczne
- regulację i kontrole informacji
O władzy legitymizowanej można mówić w dwóch aspektach : normatywnym i społecznym. Władza legitymizowana oznacza władzę prawomocną, uprawomocnioną zgodnie z istniejącym porządkiem normatywnym. Władzę można uznać za legitymizowaną jeśli się opiera na normach, które określają :
- kto może władze sprawować
- jak ta władza może być sprawowana
Max Weber wyróżnił trzy idealne typy panowania legitymowanego :
- Panowanie tradycyjne – opiera się na przekonaniu o słuszności tego panowania ze względu na zgodność jego struktur, zasad, sprawowanych w nim ról z utrwalonym obyczajem, odwiecznymi regułami, wierzeniami, przekonaniami itp. to ten kto je pełni panuje w sposób legitymowany;
- Panowanie charyzmatyczne – opiera się na przekonaniu o szczególnych osobistych przymiotach przywódczych władcy, o poszanowaniu jakim cieszy się jego osoba i jego polecenia. Elementem tego przekonania może być wiara w niezwykłe umiejętności przywódcy. Panowanie takie nie może podlegać sukcesji;
- Panowanie legalne – opiera się na bezosobowym autorytecie norm ( w państwie – norm prawnych) zracjonalizowanych struktur i procedur decyzyjnych. W systemie tym nie tyle rządzą ludzie co prawa.

Остання версія: вівторок, 29 грудень 2015, 14:42